Năm MÙI nhớ Tết TÂN MÙI

Những năm 198X-199X, theo thuyền thống, Ba Má tôi thường cho cả nhà đọc kinh và chúc Tết vào giây phút giao thừa. Trước đó, trong khi Má lo chuẩn bị mấy món cho Tết thì Ba con chúng tôi vừa phụ dọn dẹp, vừa thả hồn để ra thơ. Năm 1991, tôi đang là sinh viên năm 3 trường Y. Gần Tết cũng là mùa thi. Nghe tiếng pháo nổ khiến sinh viên chúng tôi ai nấy rộn ràng, muốn thi xong cho nhanh để về quê ăn Tết. 
Tôi viết thư thăm Ba Má xem đã chuẩn bị gì chưa, năm nay Ba làm câu đối gì cho Nhà Thờ (giáo họ Thánh gia Mỹ Đức). Năm đó, câu đối của Ba là

Ơn Cha Tết đến đầy ân sủng

Phúc Mẹ Xuân về đẹp Thánh Gia

	Ơn		Phúc
	Cha		Mẹ
	Tết		Xuân
	đến		về
	đầy		đẹp
	ân		Thánh
	sủng		gia

                             (Hàn Mạc Lang^*)

Về câu đối, Ba con chúng tôi cũng chỉ mới làm vài năm nay và làm cho vui nên chỉ có tính gia đình. Nhận được thư trả lời của Ba, tôi háo hức mở xem. Trong thư, Ba ra hai câu đối cho tôi như sau:

Câu 1: Ba và em tôi cùng nhau ra đối là

Năm Mùi, Dương nhân nhậu lẩu dê, ẩm tửu dương, dương dương đắc ý

Ba và em tôi không rành về chữ Hán nên chữ dương nhân ở đây chắc không hiểu cách dùng thông thường là 洋人 (người ngoại quốc), cũng chẳng phải những từ 佯人, 徉人 hay 恙人 mà là 陽人 hoặc 羊人. Thôi kệ, chỉ chủ yếu Mùi là năm con Dê, Dương là con Dê. Cái gì Mùi - Dương - Dê là được, không quan trọng chữ Hán viết thế nào, nghĩa thật sự là gì.   Ấy chà, tôi ngẫm nghĩ, câu này khó chủ yếu ở đoạn "dương dương đắc ý", phải kiếm cụm từ nào để đối với đoạn này thì mới có thể đối.

Câu 2: Ba ra vế đối

Dương y khuyên dương suy năm Mùi uống sữa dê

Dương y chắc Ba cũng không nghĩ đến chữ 瘍醫 (thầy thuốc ngoại khoa). Câu này có vẻ dễ đối hơn. Tôi quyết định không cần quan tâm nhiều tới chữ Hán Việt mà cứ tìm chữ gì thấy đối là được.

Và cuối cùng, khi về quê ăn Tết, tôi cũng tìm ra vế đối như sau:

Năm Mùi, Dương nhân nhậu lẩu dê, ẩm tửu dương, dương dương đắc ý
(Hàn Mạc Lang, Mộc tinh)
Thân nam, hùng tướng lột da gấu, ỷ y hùng, hùng hùng ra mặt
(Minh Khuê ^**)

Dương y khuyên dương suy năm Mùi uống sữa dê
(Hàn Mạc Lang)
Tân khoa dạy tân cô xuân mới bồi tân dịch
(Minh Khuê)

Giao thừa, sau khi đọc kinh dâng  Năm mới cho Thiên Chúa, đốt xong phong pháo đầu năm, cả nhà tôi bắt đầu chúc Tết. Thời đó, mỗi năm một người chính (tuổi năm đó) chúc Tết bằng thơ. Những người khác có thể chúc Tết bằng thơ hoặc bằng lời chúc thông thương rồi Ba Má lì xì cho anh em chúng tôi. Năm Mùi là năm tuổi của Má nên Ba đại diện làm thơ chúc tết Xuân Tân Mùi như sau:

Đón Tết, mừng Xuân vui lạ thường

Một nhà sum họp mấy yêu thương.

Ngoài sân pháo nổ nho đơm trái,

Trước án trà thơm mứt thoáng hương.

Hạnh phúc bình an Cha dẫn lối,

Tương lai học vấn Mẹ đưa đường.

Ơn lành năm mới niềm vui mới

Mới cả tâm hồn, mới bốn phương.

                                  (Hàn Mạc Lang)

Chúc Tết xong, cả nhà xuất hành lên Nhà Thờ. Giữa đường, lòng hứng khởi, tôi khởi xướng cả nhà làm thơ tứ tuyệt

            Du Xuân hái lộc

Khói pháo mịt mùng, khói pháo bay

Cùng đi hái lộc thật vui thay;

Âm dương song bước hồn phơi phới

Nhấp chén rượu đào, trí ngất ngây.

(Thổ tinh, Hàn Mạc Lang, Hải tinh, Mộc tinh^***)

Những năm ấy thật vui, thật ý nghĩa. Sau này anh em chúng tôi ai nấy có gia đình riêng, dẫu rằng vẫn còn gặp nhau chúc Tết sau lễ sáng Mùng Một, nhưng không còn những giây phút linh thiêng, đầm ấm, những lời chúc Tết thi vị trong thời khắc giao thừa và giây phút đầu năm nữa.

--------------------------------
*: Lúc trẻ, còn là sinh viên Đại học Văn Khoa Huế, Ba hay sáng tác thơ, lấy bút danh là Hàn Mạc Lang

**: Bút danh khi làm thơ của tôi 

***: mấy chị em tôi lấy theo mạng để đặt bút danh
chị tôi - Thiên Hà Thủy - Hải tinh
tôi - Đại Trạch Thổ  - Thổ tinh
em tôi - Tang Đố Mộc - Mộc tinh