Cơn đau thắt ngực
- Là tình trạng đau ngực do thiếu máu cục bộ cơ tim, xảy ra khi nhu cầu ôxy cơ tim vượt quá khả năng cung ứng của động mạch vành.
- Cơn đau thắt ngực thường xảy ra khi gắng sức và giảm hoặc hết khi nghỉ ngơi.
- Trong trường hợp nặng, đau thắt ngực có thể xuất hiện ngay cả khi gắng sức tối thiểu hoặc cả khi nằm nghỉ. Lúc này cơn đau thắt ngực được gọi là Đau thắt ngực không ổn định hay Hội chứng động mạch vành cấp.
- Cơn đau thắt ngực gặp ở cả nam và nữ tuổi trung niên. Thường gặp nhất là nam giới trong độ tuổi dưới 60.
- Đau thắt ngực có thể xuất hiện hàng tuần, hàng tháng thậm chí nhiều năm trước khi bị nhồi máu cơ tim nhưng cũng có thể là biểu hiện đầu tiên của nhồi máu cơ tim hoặc chỉ xảy ra sau nhồi máu cơ tim.
Sơ đồ hội chứng mạch vành cấp
Triệu chứng
Đau thắt ngực
- Cơn đau thường kéo dài trong vài phút và được mô tả rất khác nhau. Cảm giác đau ngực có thể rất mơ hồ hoặc chỉ gây khó chịu nhẹ, hoặc bỏng rát, hoặc bóp chặt hay tức nặng ở ngực trái hoặc đau dữ dội.
- Vị trí đau thường ở giữa ngực (sau xương ức), đau có thể lan xuống cánh tay (đặc biệt tay trái) hoặc cả hai tay, có trường hợp lan lên cổ, hai vai, hàm dưới hoặc lan cả ra sau lưng.
- Ở thể điển hình, cơn đau thắt ngực thường xảy ra khi gắng sức và giảm hoặc hết khi nghỉ ngơi. Đau ngực cũng có thể khởi phát bởi trạng thái căng thẳng thần kinh hoặc lo âu.
- Nếu nặng, đau ngực sẽ xuất hiện cả khi nghỉ ngơi hoặc trong giấc ngủ làm người bệnh phải tỉnh giấc.
Chẩn đoán
Bệnh sử:
- Cơn đau ngực xảy ra khi gắng sức thể lực hoặc căng thẳng tâm lý và giảm hoặc mất đi khi nghỉ ngơi.
Đây chính là chìa khoá để chẩn đoán đau thắt ngực
Điện tâm đồ
- Có thể thấy những biến đổi bất thường xuất hiện trong cơn đau.
- Điện tâm đồ gắng sức là một nghiệm pháp được sử dụng để chẩn đoán, đồng thời giúp xác định mức độ gắng sức mà ở đó cơn đau thắt ngực xuất hiện.
Xạ hình cơ tim:
- Xạ hình bằng thallium hoặc các chất đồng vị phóng xạ khác cũng rất hữu ích trong việc xác định vùng cơ tim bị thiếu máu cục bộ.
Điều trị
- Ngừng ngay các hoạt động thể lực làm cơn đau xuất hiện và/ hoặc dùng thuốc, đặc biệt là nitroglycerin loại xịt hoặc loại ngậm dưới lưỡi.
- Khi đang đau, bệnh nhân cần phải đứng im, ngừng mọi cử động, nếu đang ở nhà hoặc không phải trong bệnh viện thì cần nằm yên, hoặc theo tư thế nửa nằm nửa ngồi, tránh di chuyển, thường chỉ nghỉ ngơi như vậy cũng có thể hết đau, nhưng nếu đau nặng lên thì cần phải dùng thuốc và đi bệnh viện ngay.
Thuốc:
- Nitroglycerin ngậm dưới lưỡi
hoặc amyl nitrit (loại ống 1ml chứa 3 giọt), khi lên cơn chỉ việc bẻ một ống cho bọc vào miếng gạc để ngửi.
Thuốc tác dụng nhanh nhưng hiệu lực cũng rất ngắn.
- Hiện nay có một số thuốc cũng tác dụng nhanh được đựng trong bình xịt, hoặc loại dán như dán cao vào vùng tim.
Cơ chế tác dụng của chúng là giãn động mạch vành, nhưng cũng hạ huyết áp ngoại biên nên giảm công của tim và cũng làm giảm nhu cầu oxy ở tim.
Biến chứng
- Trong những ca bệnh nặng, người ta gọi là đau thắt ngực không ổn định, các cơn đau xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi, dày hơn, dữ dội hơn và kéo dài hơn.
- Nếu không được điều trị có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột tử.
Điều trị dự phòng
- Dự phòng cơn đau thắt ngực
- Hạn chế gắng sức
- Sử dụng nitroglycerin trước các hoạt động thể lực nặng hay trạng thái căng thẳng tâm lý.
- Người đau thắt ngực không cần nghỉ ngơi tuyệt đối nhưng cần hạn chế lao động chân tây và trí óc, tránh gắng sức, nhất là gắng sức đột ngột, đi bộ nhanh, lên dốc, lên cầu thang, ngược gió …
- Tránh lạnh, tránh gió lùa, không được tắm đêm, sống điều độ, có giờ giấc nghỉ ngơi, tránh làm việc ngay sau bữa ăn.
- Tập thể dục nhẹ, đi bộ ngắn và chậm nhưng không chơi thể thao nặng như tập tạ. karate, tennis…
Chú trọng giải trí, nghe nhạc …
- Không hút thuốc lá vì thuốc lá là nguyên nhân xuất hiện cơn đau, hạn chế cà phê đặc và nước chè đặc vì nó gây mất ngủ. Không nên ăn những bữa quá thịnh soạn, không uống rượu.
- Ăn hạn chế chất có nhiều lipid và cholesterol như mỡ động vật, bơ, lòng đỏ trứng, óc, gan, thận và nên dùng dầu thực vật thay mỡ động vật.
- Nhiều loại thuốc khác, đôi khi được phối hợp với nitroglycerin, có thể làm giảm triệu chứng đau ngực và tăng khả năng gắng sức của người bệnh.
- Thuốc chẹn bêta giao cảm gây chậm nhịp tim, hạ huyết áp, giảm sức co bóp cơ tim do đó làm giảm nhu cầu ôxy của tim.
- Thuốc chẹn kệnh calci và các nitrate chậm có tác dụng hạ huyết áp và giãn các động mạch vành bị hẹp.
- Trong trường hợp nặng, người ta phải tiến hành phẫu thuật làm cầu nối chủ-vành (dùng đoạn mạch để nối giữa động mạch chủ và động mạch vành) hoặc nong động mạch vành bằng bóng kết hợp với đặt giá đỡ (stent) trong lòng động mạch vành hoặc kết hợp cả hai.
- Điều trị lâu dài bằng các loại thuốc giãn mạch khác như: lenitral, isosorbit, tildiem, vasterel … hoặc bằng phẫu thuật động mạch vành, khoét mảng xơ vữa động mạch, bắc cầu nối, nong động mạch vành.
Các bạn có thể download bài soạn ở dạng PowerPoint tại đây Tải về
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét